Eşimle 10-15 ağustos tarihlerinde Sharm El Sheikh'e gidecektik. Mısır'da olan üzücü olaylardan sonra Mısır seyahatimizi erteleyerek, Sarajevo-Mostar-Budva-Kotor gezisi yapma kararı aldık. Yayınlayacağım yazıda elimden geldiğince edindiğim tecrübeleri sizinle paylaşacağım.
Hem Bosnalı hem de Karadağlı insanlar çok sıcakkanlı ve saygılı insanlar. Özellikle Karadağ çok temiz bir ülke yerde 1 tane çöp bulamazsın.Yayalara çok saygılılar. Yeme içme 2 ülkede de Türkiye'den ucuz diyebiliriz.Direkt Karadağ'a uçak bileti pahalı olduğu için Bosna üzerinden Karadağ'a geçeceğiz. Bosna'da fazla kalmayacağımız için sadece yeme içmeye ağırlık vereceğiz. Bosna'yı detaylı gezmek için 2.kez mutlaka gideceğiz.
1.Gün Sarajevo ve Sarajevo'dan Budva'ya Otobüs Seyahati
İstanbul Atatürk Havaalanından, B&H airlines ile 2,30 saatlik uçuş sonrasında saat 16:00'da Bosna-Hersek Havaalanına indik. Ne kadar araştırma yaptıysamda Sarajevo'dan Budva'ya otobüs seferlerinin yazdığı bi site bulamadım. Planımız gece 11-12 gibi otobüs bulursak direkt Budva'ya geçmekti. Havalimanından Belgrad,Budva,Podgorica'ya otobüs seferlerinin yapıldığı tek istasyon olan Lukavica ( East Sarajevo) Bus Station'a gittik. Lukavica bölgesi Bosnalı sırpların yaşadığı bir yermiş. Lukavica istasyonu havaalanına taksiyle 5 dk uzaklıkta, korsan taksi bizi istasyona bırakmayı teklif etti. 5 KM ( 1 KM = 0,50 EUR ortalama) karşılığında anlaştık. Sarajevo'dan Budva'ya saat 20:00 için bilet aldıktan sonra ( Bilet fiyatı kişi başı 21 eur ) Başçarşı'yı gezmek için taksiye bindik. Lukavica'dan Başcarsıya taksi ücreti 20 KM, Havaalanından Başçarsı'ya taksi ücreti 17 KM.Başçarşı'ya giderken yolda savaşın izlerini görmek bizi çok üzdü. Yolboyunca şaşkınlıkla binaları izledim. Savaşa HAYIR!
Başçarşı'da fazla zamanımızın olmaması nedeniyle fazla oyalanmadan Bosna'nın en ünlü yemeklerinden cevapcici yiyebilmek için en kalabalık restaurant'a oturduk. Oturduğumuza da hiç pişman olmadık. Genel olarak Bosna'da yemekler heryerde aynı fiyat. Biz 2 cevapcici ve 2 cola için 18 km ( 9 eur ) ödedik. Restaurant adı : Hodzic A Cevabdzinica
Yemeğimizi yedikten sonra Başçarşı'da biraz gezdikten sonra Lukavica otobüs istasyonuna gidip, Budva'ya gitmek üzere otobüse bindik. Otobüsün koltukları dar ve ikram olarak bir bardak su bile vermiyorlar.Otobüse binmeden önce atıştırmalık yiyecek ve su almanızı tavsiye ederim.
Sarajevo-Budva arasında yollar çok dar ve virajlı. Otobüs şoförleri git-gel alışmış fakat araba kiralamak isteyen kişiler için yolların tehlikeli olduğunu belirteyim.
2.Gün Budva - Montenegro
7,30 saatlik yorucu bir yolculuğun ardından gece 03:30'da Budva'ya geldik. Check-in saati 14:00 olduğu için o saati beklemek zorundaydık.Şansımızı deneyip kalacağımız otele gittik belki boş oda vardır diye ama olumsuz yanıt alınca Budva'da bir parka gidip orada biraz kestirip sabahın olmasını bekledik.Sabah 10:00 gibi tekrar erken check-in yapabilir miyiz diye otele gittik. Olumlu yanıt aldıktan sonra odamıza yerleştik.Otelimiz her bakımdan çok iyiydi. Resepsiyon yardımsever, otel merkeze 5 dk, Old town'a 15 dk yürüme mesafesinde. Otel adı: Guesthouse Olga. Otelde dinlendikten sonra bişeyler yemek için dışarı çıktık. Karadağ'ın kendine özgü yemekleri yok. Yemeklerin büyük çoğunluğu fast food. İlk gün için Sambra Pizzeria Restaurant'a gittik. Çok şık bir restauranttı. 1 margarita pizza, 1 deniz ürünleri pizza, bira ve kola'ya toplam 25 eur ödedik. Budva'da adım başı fast food restoranları var. Budva'da kaldığım 4 gün boyunca ilk gün dışında hep fast food restorantlarından alışveriş yaptım. Çok lezzetli dilim pizzalar satıyorlar. ( 1,5 - 2 eur ) Özellikle Old Town içerisinde ''Maradona'' diye bir pizzacı var. Kesinlikle tavsiye ederim.
3.Gün Sveti Stefan Plajı - Montenegro
Budva'nın en ünlü Plajı Sveti Stefan Plajına gitmek için sabah 9'da uyandık. Resepsiyona otobüsle Sveti Stefan'a nasıl gideceğimizi sorup öğrendikten sonra cadde üzerinde bulunan fırından aldığımız kruvasanları ( kruvasan 1 eur, börek 1,5 eur ) yiyerek otobüs duragına geldik. Mediteran otobüs durağını kime sorsanız gösterir.Ana yol üzerinde biryerde. Bence taksiye binmenize gerek yok. Sveti Stefan'a Budva'nın yerel otobüsü mediteran bus ile 1,5 eur karşılığında, 15-20 dk yolculuk sonrasında ulaşabilirsiniz. Otobüs sabah saat 06:00 - 08:00 saatleri arasında her yarım saatte bir, 08:00 - 21:00 saatleri arasında her 10 dakikada bir seferler bulunmaktadır. Otobüsten indikten sonra plaja ulaşmak için 10 dk yürümek gerekiyor. Burada muhteşem fotoğraflar çekebilirsiniz. Sveti Stefan'da havlunuzu çakılların üzerine serip ücretsiz olarak denize girebilirsiniz. Yok ben rahat edemem şezlongum ve şemsiyem olsun diyorsanız, 15 - 75 eur aralığında şezlong ve şemsiye kiralayan tesisler var. İçecekler 3 - 10 eur arasında. Sveti Stefan'ın denizi,manzarası çok güzel.Eğer Karadağ'a gidecekseniz kesinlikle gitmeniz gereken bir yer.
4.Gün Kotor - Montenegro
Yine güzel bir sabah uyandık ve Unesco kültür mirasında yer alan Kotor şehrini görmek için budva ana otobüs istasyonuna gittik. En yakın saate biletimizi aldıktan sonra bişeyler atıştırarak otobüsü bekledik. Budva'dan Kotor'a ulaşım için birçok otobüs firması bulunmaktadır. Yolculuk 30 dakika sürmektedir ve bilet ücreti kişi başı 3,50 eur.Kotor da Budva gibi çok temiz ve şirin bir şehir. Kotor koylarıyla ve kalesiyle meshur. Kotor kalesinin içine bir şehir kurulmuş gibi. Kiliseler, restoranlar, cafeler,takı dükkanları... Genelde kotor kalesinin en tepesine çıkıp, kotor şehrini tepeden görmek için kaleyi ziyaret ederlermiş. Araştırma yaparken kotor kalesine ya sabah saatlerinde ya da akşama doğru çıkılmasının daha iyi olacağını okumuştum. Biz eşimle öğlen vakti çıkalım birşey olmaz dedik ama kalenin yarısına kadar çıktıktan sonra vazgeçtik çıkmaktan.Kotor kalesine giriş ücreti kişi başı : 3 eur
Kaleden indikten sonra muhteşem renkli kotor denizinde yüzmek için yer aradık. Denize girenleri görünce o tarafa doğru yöneldik. Suyu çok temiz ve soğuk. 2 saat kaldıktan sonra Budva'ya dönüş için Kotor otobüs istasyonuna gittik. Yeme - içme Budva'dan daha pahalı olduğu için Kotor'da bişey yemedik. En son dönüş otobüs saati 17:00 ya da 18:00. Günübirlik olarak mutlaka görülmesi gereken bir yer.
5.gün Budva Şehir Merkezi - Plaj
Budva'daki son günümüzde merkezde bulunan beachlerden birinde şezlong-şemsiye kiralayarak deniz keyfi yapalım dedik. 2 kişi şezlong ve şemsiye toplam 10 eur ödedik. Saat 17:00'a kadar plajda vakit geçirdikten sonra otelimize gidip dinlendik.Her akşam yaptığımız gibi old town'a yemek yemeye ve sonrasında meydanda bulunan cafelerin birinde oturmak için yola koyulduk. Maradona pizzadan birer pizza yedikten sonra emporio cafede canlı müzik eşliğinde kahvelerimizi içtik.( kahveler 1,2 - 3 eur, cola 2,5 eur , kokteyller 5-10 eur, tatlılar 3 -7 eur arasında) Budva akşamları çok hareketli. Saat 23:00'e kadar meydanda canlı müzik var. 23:00'ten sonra da açık hava discolarında sabaha kadar eğlenebilirsiniz.
6.gün Budva'dan Sarajevo'ya Dönüş ve Sarajevo
Sabah saat 08:30'da otobüs hiç beklemeden hareket etti. Yine herhangi bir ikram vs olmadı. Budva'ya gelişte gece yolculuğu yaptığımız için etrafı izleyememiştim. Şimdi etrafı izleme fırsatı yakaladım. Yolculuk sırasında aniden birkaç kişiden şaşkınlık ifadesi görünce bende şöyle bir camdan etrafa baktım ve tara kanyonu gördüm. Böyle bir güzellik yok. Süper bir manzara ve muhteşem bir renk.Ben böyle bir yer olduğunun bilmediğim için gidemedim. Sizin yolunuz bu taraflara düşerse mutlaka uğrayın derim.Saat 15:30'da Sarajevo'ya vardık.Lukavica otobüs istasyonundan taksiye binerek başcarşı'ya geldik. Başçarşı'da booking.com dan merkezi bir yerde motel ayarlamıştım. Motel Seher'e 2 kişi 2 günlük 110 eur ödedim. Motel'den merkeze uzaklık yürüyerek 2 dk sürmektedir. Resepsiyon çok iyi derecede ingilizce biliyor. Oda temizliği denilen bir olgu yok. 2 gün boyunca hiç temizlenmedi. Kahvaltısı bana göre yeterli değildi. Ayrıca boşnak böreği varken, otelde kahvaltı almaya hiç gerek yokmuş.
Eşyalarımızı yerleştirdikten sonra başçarşıyı dolaşmak için dışarı çıktık. İlk gün yediğim cevapcicinin tadı damağımda kalmıştı. Yine aynı restorana gidip aynısından söyledik. Yemeğimizi yedikten sonra başladık dolaşmaya. Başcarşı'yı birçok ülkeden turistler ziyaret etmektedir.( çoğunluk rus ve türk turistler ) . Başçarşı'da heryerde hediyelik eşya satan dükkanlar var. Sokak aralarında birçok kebapçı, bar,cafe var. Sarajevo'da Türkiye'ye göre yemek ne kadar ucuzsa giyim sektörü de o kadar pahalı. Alışveriş yapmak isterseniz dibek kahvesi ve bakır cezve satın alabilirsiniz. Hediyelik eşyaların ve tekstil ürünlerinin çoğunu Türkiye'den ithal ediyorlar.
Bosna'da akşamları çok serin oluyor dikkatli olmakta fayda var. Yarın Mostar'ı görmek hayaliyle otelimize geri döndük.
7.gün Mostar'a Gidememe Öyküsü ve Sarajevo
Sabah 08:00'de Mostar'a gitmek için heyecanla uyandık. Kahvaltı için hayatımda yiyeceğim en güzel böreği yemeye gelmişiz meğer. Ben 1 porsiyon kıymalı-peynirli, eşimde 1 porsiyon patatesli-ıspanaklı börek yedi. Bosnalıların 1 porsiyonu masallah 2-2,5 porsiyon gibi. Ben meraktan ayran istemiştim ama boşnakların ayran kültürü yokmuş. Bir bardak dolusu yoğurt geldi :) . Böreklerin içindeki kıyma, kıyma değil sanki köfteydi,diğer böreklerin de malzemesi çok boldu ve kaliteliydi. Etin kilosunun 5 eur oldugunu öğrenince neden eti bol koyduklarını anladım.Yemek yedikten sonra Mostar'a gitmek için yola koyulduk. Bosna'da çoğunluğun ingilizce bilmemesinin sıkıntısını ilk bu kısımda yaşadık. Mostar'a gitmek için Autobusna Stanica otobüs terminaline gitmek gerekiyor. Cimrilik edip taksiye binmeyelim, yerel halka sorar bi şekilde gideriz dedik. Tramvay bileti satan adama sordum 3 numaraya bin dedi. Dün sorduğum bir kişi de 1 numaraya bin demişti.Neyse biletçi abi bilir dedik biletimizi alıp 3 nolu tramvaya bindik. Herkes ortadan arkadan önden tramvaya biniyor ancak biletini okutan yok. Dedik herhade bileti okutmaya gerek yok. 2-3 durak gittikten sonra bilet kontrolorü geldi yanımıza biletinizi göreyim dedi. Bileti okutmamıssınız aşağı inin dedi.pasaportları istedi. Biz de saf gibi pasaportları verdik. Polis dışında hiçkimseye pasaportları vermememiz gerektiğini öğrendik. Onlar sırpça konusuyor anlamıyoruz biz ingilizce konusuyoruz onlar anlamıyor derken bir tane bosnalı Türk abi Hayırdır sorun mu var dedi. Ohh dedim şimdi işimiz halledilir. Neden bileti okutmadınız, kaçak yolculukmu yapıyorsunuz diyorlarmış. Dedik göremedik makineyi biletimiz yanımızda kaçak yolculuk yapsak neden bilet alalım falan derken ceza ödemeniz gerek denildi. Meğerse bu adamlar senin zaten bilet okutmadığını ilk otobüse bindiğin andan itibaren zaten görüyorlarmıs. Seni uyarabilir aslında ama ceza parasını almak için 2-3 durak sonra bilet kontrolü ayağına seni aşağı indirip cezayı tahsil ediyor.Bunu özellikle turistlere yapıyorlarmış. Zaten yerel halkın belli bir kısmı devlete tepki için bilet almadan ulaşım yapıyorlarmış. Bilet kontrolü para istediğinde de vermiyorum deyip tartısma çıkarıyorlarmıs. Sonuçta bizden 2 kişi için 25 eur uçtu. İşin kötü yanı 3 numaralı tramvay gideceğimiz yere gitmiyormuş.1 numaralı tramvaya binmmiz gerekiyormuş. Biletçi bize yanlış tarif etmiş. Bosna'da uzun kalacaksınız araba kiralamanızı tavsiye ederim. Toplu ulaşım kullanırken dikkatli olun. Taksi kullamanızı tavsiye ederim.
Bosnalı Türk abi bize nasıl gideceğimizi anlattı ama ben o sinirle gitmiyorum Mostar'a diyerek başçarşı'ya attık kendimizi. Kendimi yemek yemeye vurdum. Önce boşnak böreği , sonra cevapcici, çay,kahve,dondurma... Sarajevo sokaklarında dolaşırken güzel gyimli baylar -bayanlar , gazeteciler,kameramanlar gördük. Ne var diye bi bakalım dedik meğerse O gün de Sarajevo Film festivali varmış. Bi kaç fotoğraf çektikten sonra oradan ayrıldık. Eşim bana yemek yerken eşlik etmediği için acıktı ve yol üstünde gördüğümüz surf'n fries hamburgercisine fiyatlar 2,5 - 10 KM arasında. Porsiyonu büyük,tadı güzeldi tavsiye ederim.
Bosna Osmanlı mirasını sergileyen çok şirin bir kent. Biz uzun süre kalamadığımız için tarihi yerleri gezemedik. Yemek yerken İzmir'de yaşayan Bosnalı bir amca ile karşılaşmıştım.Gezmek için bazı yerler tavsiye etmişti. Ben burada o yerleri sizinle paylaşayım. Ünlü tarihi yerleri zaten interneten araştırıp bulursunuz.
Mostar'ı geçince Poçitel köyü varmış. En eski osmanlı köyüymüş. Mutlaka gidin görün demişti. Mükemmel bir yermiş.
Travnik şehiri de Bosna'nın en eski iliymiş. Lufina kahvesi çok meşhurmuş. Hatta oraya gittiğinizde lutfonun kahvesini istiyorum derseniz, kahve yanında sigara ve lokum da getiriyorlarmış. Bosnalı amca böyle bir kahve başka yerde içemezsin demişti.
Mostar'a giderken kuzu çevirme yapan biryer varmış ama tur firmaları oraya gitmiyor araba kiralamanız gerekiyor. Zdrava Voda kuzu çevirme.yol üstünde direkt göze çarpıyormuş zaten.Tadını öve öve bitiremedi.
Mostar'a gittiğinizde köprünün karşısına geçmeyin demişti. Bişey olacağından değil ama pek sıcak davranmıyorlamış.
Ertesi gün de İstanbul'a dönüş...
Nice güzel yolculuklara !!!
